Zima dawno się skończyła i niektórym z nas może się wydawać, że smog przestał być zagrożeniem. Niestety, nic z tych rzeczy – nawet latem, przy niesprzyjających warunkach pogodowych, może utworzyć się smog o poziomie bardzo niebezpiecznym dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Dlaczego powinniśmy się martwić smogiem, a nie uznawać go za kolejną kaczkę dziennikarską? Według badań regularne wdychanie smogu może mieć szereg bardzo groźnych skutków: od znacznie zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób układu oddechowego, w tym nowotworów, aż po wady rozwojowe.

Czym właściwie jest smog?

Sam termin powstał z połączenia słów smoke (dym) i fog (mgła) i oznacza toksyczną mieszankę trujących wyziewów (takich jak spaliny czy dymy emitowane na skutek ogrzewania i spalania), powstającą w niektórych specyficznych warunkach pogodowych. Co interesujące, w krajach europejskich smog częściej występuje zimą, natomiast w USA – latem. W niektórych krajach, takich jak Chiny, smog występuje właściwie stale, bez względu na porę roku.

Komu grozi smog?

Im większe miasto, tym większe jest ryzyko powstania smogu, ale nawet mieszkańcy mniejszych miejscowości albo obszarów podmiejskich mogą być zagrożeni jego wpływem. Najbardziej narażone na jego toksyczny wpływ są dzieci i osoby starsze, ale tak naprawdę szkodzi on nam wszystkim, nawet jeżeli efekty nie są natychmiastowo widoczne czy odczuwalne. Pod tym względem smog można porównać do palenia papierosów: niektórzy palą przez lata i nie odczuwają negatywnych skutków, inni zaś zapadają na związane z paleniem choroby, mimo że zawsze byli wyłącznie biernymi palaczami.

Jak smog nam szkodzi?

Długotrwałe wdychanie smogu może mieć krótko- i długofalowe skutki. Ze względu na wysoką zawartość ozonu w smogu mogą one obejmować drapanie w gardle i nosie, kaszel, uczucie ucisku w klatce piersiowej i problemy z oddychaniem. Niestety, ozon wyrządza szkody w płucach nawet po tym, jak opuściliśmy zainfekowany obszar. Astmatycy prawdopodobnie będą odczuwać znaczne pogorszenie swoich dolegliwości. Co więcej, jak ostrzegają naukowcy z prestiżowej amerykańskiej Mayo Clinic, w okresie nasilenia smogu można doświadczać problemów z robieniem głębokich wdechów, zwłaszcza podczas ćwiczeń.

Jak chronić się przed smogiem?

Nie dajmy się paranoi: agencje środowiskowe zaznaczają, że znaczna większość ludzi powinna poważnie przejmować się smogiem dopiero wówczas, gdy jego stężenie osiągnie naprawdę wysoki poziom. Aby jednak skutecznie chronić siebie i swoją rodzinę, powinieneś regularnie sprawdzać doniesienia o jakości powietrza w Twojej okolicy – a także w miejscach, do których udajesz się w podróż. W Polsce mamy łatwy i czytelny sposób określania zagrożenia: odpowiednie stacje pogodowe określają stan powietrza na dany dzień w sześciostopniowej skali, od „bardzo dobry” (ciemnozielony) do „bardzo zły” (brązowy). Poziom „bardzo zły” jest szkodliwy dla wszystkich, natomiast już przy „umiarkowanym” warto zachować szczególną ostrożność przy planowaniu aktywności na świeżym (czy raczej: nie do końca) powietrzu. W okresach nasilonego występowania smogu należy ograniczyć do niezbędnego minimum opuszczanie mieszkania, a w sytuacjach, gdy niezbędne jest dłuższe przebywanie na powietrzu, warto zaopatrzyć się w maseczkę antysmogową (co szczególnie poleca się osobom wykonującym aktywność fizyczną, np. rowerzystom). Niemowlęta i małe dzieci, a także osoby starsze, w ogóle nie powinny opuszczać pomieszczeń. Pewną ulgą może być też zainstalowanie klimatyzacji, która przyczynia się do przefiltrowania powietrza w pomieszczeniu.